Από τις πιο πλούσιες σε είδη πουλιών περιοχές της Ελλάδας, ο Αμβρακικός έχει σήμερα 294 καταγραμμένα είδη, από τα οποία 267 είδη είναι τακτικά στην περιοχή, παρουσιάζονται σχεδόν κάθε χρόνο .

Οι αριθμοί αυτοί ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον, με την καταγραφή κρυπτικών ή «παραπλανημένων» ειδών. Η μεγάλη ποικιλία πουλιών σχετίζεται με την ύπαρξη πολλών διαφορετικών ενδιαιτημάτων, αλλά και με ορισμένα «σημαντικά ενδιαιτήματα» (κυρίως υγροτοπικά, δασικά και αγροτικά).

Τα ενδιαιτήματα αυτά συγκεντρώνουν πολλά μεταναστευτικά ή διαχειμάζοντα είδη, που εκμεταλλεύονται τους ήπιους χειμώνες της περιοχής.

Στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού έχουν παρατηρηθεί 101 προστατευόμενα είδη μεταξύ των οποίων και ο Κραυγαετός (Aquila pomarina) που χαρακτηρίζεται «Απειλούμενος» σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και για την προστασία του έχει εκπονηθεί πανευρωπαϊκό σχέδιο δράσης.

Στην Ελλάδα, όπου εμφανίζει πληθυσμιακή μείωση και χαρακτηρίζεται «Τρωτός», είναι καλοκαιρινός επισκέπτης (60-70 ζευγάρια) και περαστικός κατά τη μετανάστευση.

Από τη δεκαετία του 1980- όπως αναφέρει η μελέτη με τίτλο «Απειλούμενα Πουλιά στον Αμβρακικό»– φώλιαζαν τουλάχιστον 2 ζευγάρια Κραυγαετού στους λόφους και πιθανόν στα πεδινά δάση του Αμβρακικού.

Το 2000, ένα ζευγάρι φώλιασε στο δρυοδάσος του όρους Βαλαωρίτη (κοντά στο Βάλτο Ροδιάς) και μεγάλωσε με επιτυχία ένα νεοσσό.

Το 2001, παρατηρήθηκε το ζευγάρι στην ίδια θέση, αλλά δε φώλιασε (τουλάχιστον, στη γνωστή θέση), εξαιτίας της ενόχλησης από τη διάνοιξη δρόμου και τη λειτουργία λατομείου σε μικρή απόσταση.

Το 2002, βρέθηκε άλλη φωλιά, σε συστάδα ώριμων δρυών στα Όρη Ζαλόγγου, με ένα νεοσσό που πέταξε με επιτυχία. Έκτοτε και σχεδόν κάθε χρόνο, στα μέσα του Απριλίου, παρατηρείται τουλάχιστον ένα ζευγάρι Κραυγαετών στο δάσος του Βαλαωρίτη που βρίσκεται στην Κρανιά του Δήμου Ζηρού της Π.Ε. Πρέβεζας και παραμένει στην περιοχή αναπαραγωγής του γύρω στους 5 μήνες (μέσα Απριλίου μέχρι μέσα Σεπτεμβρίου).

Ενώ το 2015 παρατηρήθηκαν δύο ζευγάρια και το 2019 ένα ζευγάρι και ένα νεαρό άτομο, με ασπροκίτρινες κηλίδες στο πάνω μέρος του πτερώματός του, που το διαφοροποιεί άμεσα από τα ενήλικα άτομα.

Οι κάτοικοι της περιοχής περιγράφουν έναν ανοικτόχρωμο αετό με σχετικά μακρύτερη, στρογγυλεμένη ουρά και πιο λεπτές πτέρυγες, το κεφάλι και το λαιμό του τον παρομοιάζουν με της γερακίνας ενώ αναφέρονται στην χαρακτηριστική φωνή του πτηνού, ως ένα ξεχωριστό κράξιμο, σαν λεπτό «γάβγισμα» κουταβιού που είναι όμως πιο υψίσυχνο.

Η ίριδα είναι πορτοκαλί-κίτρινη, το κήρωμα και τα δάκτυλα των ποδιών έχουν μια κίτρινη απόχρωση, η βάση του ράμφους είναι γκρίζα, ενώ το κύριο μέρος του είναι μαύρο. Το μήκος σώματος από 60 έως 70 εκατοστά και το άνοιγμα των πτερύγων 150 έως 180 εκατοστά.

Ο Κραυγαετός είναι ευκίνητος και ανάλαφρος κυνηγός, που πετάει χαμηλά πάνω από τις κορυφές των δένδρων και τα ξέφωτα. Χρησιμοποιεί τρεις μεθόδους κυνηγιού: βάδισμα στο έδαφος, έφοδο από κρυψώνα και έφοδο από αέρα. Την πρώτη μέθοδο χρησιμοποιεί, όταν η περιοχή έχει γρασίδι ή σε χωράφια και είναι κάτι που το κάνει πολύ καλά, καθώς έχει άριστο βάδισμα. Στην δεύτερη περίπτωση, χρησιμοποιεί δένδρα, φράχτες ή θημωνιές ενώ στην τρίτη, πετάει κάνοντας κύκλους (soaring), σχετικά χαμηλά και πολλές φορές κόντρα στον άνεμο, για να εποπτεύει την λεία του.

Ο κραυγαετός είναι πλήρως μεταναστευτικό είδος, που απαντά αποκλειστικά στον Παλαιό Κόσμο, (οικοζώνες: Παλαιαρκτική, Ινδομαλαϊκή και Αφροτροπική), ιδιαίτερα στην Κ. και Α. Παλαιαρκτική.

Η θερινή ζώνη αναπαραγωγής του έχει τα δυτικά της όρια σε μία γραμμή που ξεκινάει από τη Β. Ελλάδα, τη Σλοβενία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Πολωνία και, επεκτείνεται ανατολικότερα προς τον Εύξεινο Πόντο, τη Μικρά Ασία, τις χώρες του Καυκάσου και τις δυτικές ακτές της Κασπίας και, βορειότερα στις χώρες της Βαλτικής και την ευρωπαϊκή Ρωσία. Εκεί, η ζώνη διακόπτεται, για να συνεχιστεί στην Ινδία και στις χώρες κοντά στα Ιμαλάια, όπου ο κραυγαετός είναι μόνιμος κάτοικος (επιδημητικός.)

Ο Κραυγαετός παρατηρήθηκε να τρέφεται συχνά σε υγροτοπικά ενδιαιτήματα (υγρά λιβάδια, έλη γλυκού νερού, υγρόφιλες δεντροσυστάδες), λιγότερο σε αγρούς, φυσικά λιβάδια και καλλιέργειες ποωδών (τριφύλλι κ.ά.) και πολύ σπάνια σε αραιούς θαμνώνες και φρύγανα . Η διατροφή του ερευνήθηκε με την ανάλυση αποβαλλόμενων βώλων από κούρνιες κοντά στις φωλιές και περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία από ερπετά, πουλιά, θηλαστικά, αρθρόποδα και αμφίβια.

Το ένα ζευγάρι που υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού (δάσος Βαλαωρίτη) δεν αποτελεί βιώσιμο πληθυσμό, και η επιβίωση του Κραυγαετού στον Αμβρακικό εξαρτάται από την «ενίσχυση» με άτομα από γειτονικούς πληθυσμούς. Στην περιοχή Καλοδίκι – κοιλάδα Αχέροντα- Παραμυθιά είναι πιθανό να υπάρχουν 1-2 ζευγάρια, αλλά στην Αιτωλοακαρνανία δεν έχει παρατηρηθεί Κραυγαετός (στην περιοχή Αράκυνθου-Τριχωνίδας,υπήρχε ως τη δεκαετία ’90) παρότι υπάρχουν κατάλληλα ενδιαιτήματα για αναπαραγωγή.

Η ενόχληση μπορεί να έχει μικρές έως καταστροφικές συνέπειες για την αναπαραγωγή του Κραυγαετού, ανάλογα με τη φάση της αναπαραγωγικής διαδικασίας:

— Αν ενοχληθεί πριν την επώαση, είναι πιθανό ότι δεν θα φωλιάσει αυτό το χρόνο

— Αν ενοχληθεί κατά την επώαση, θα εγκαταλείψει προσωρινά ή και οριστικά τα αυγά.

— Αν ενοχληθεί κατά την ανατροφή των νεοσσών, μπορεί να εγκαταλείψει προσωρινά τη φωλιά αφήνοντας απροστάτευτους τους νεοσσούς (οπότε αυτοί κινδυνεύουν από τις καιρικές συνθήκες και τους θηρευτές).