Τότε και Τώρα
Όπως και για τους περισσότερους το ενδιαφέρον μου για τα κοινά ξεκινάει με την είσοδο μου στα τελευταία στάδια της εφηβείας γύρω στα 14 με 15 τελειώνοντας το γυμνάσιο και μπαίνοντας στο λυκείο. Τότε οι περισσότεροι νέοι δεν ασχολούνταν με την πολιτική και όσοι ασχολούνταν χωρίζονταν σε δυο μεγάλες αντίθετες ομάδες μια της ακροδεξιάς και μια της ακροαριστεράς. Η λογική και οι τεκμηριωμένες θέσεις και απαντήσεις δεν έπαιζαν ρόλο, πιο πολυ οι έφηβοι ενδιαφερόντουσαν για το συναίσθημα των εκάστοτε πολιτικών αλλά και για το ποιο μεγαλεπίβολο σχέδιο υπήρχε πίσω από τα λεγόμενά τους.
Κάποιος που αγαπούσε την πατρίδα του θεωρούσε τον εθνικισμό μονόδρομο, από την ανάποδη κάποιος που ήθελε κοινωνική δικαιoσύνη και κοινωνική πρόνοια τον σοσιαλισμό ή την αναρχία.
Ο Πανεπιστημιακός χώρος και η πολιτική
Αυτός ο διπολισμός βέβαια είναι φυσικός σε ένα εφηβικό μυαλό που δεν έχει μάθει ακόμα να παρατηρεί πιο λεπτές αποχρώσεις και να διακρίνει πολλά χρώματα σε ένα πολιτικό πεδίο. Στην πολιτική, όπως και στην ζωή, δεν είναι όλα άσπρο ή μαύρο. Τέτοιες απόλυτες θέσεις δεν βοηθούν στην απόκτηση γνώσεων και στην διεύρυνση του νου για αυτό και κατα κύριο λόγο τα χρόνια της πανεπιστημιακής φοίτησης είναι τα πιο επιμορφωτικά αλλά και παραγωγικά για ένα σύγχρονο άνθρωπο.
Φαίνεται κάπως αντιφατικό αν αναλογιστεί κανείς την πολιτική πίεση που ασκούνταν εντός πανεπιστημίων από γνωστούς αγνώστους κουκουλοφόρους τα περασμένα χρόνια, στην πραγματικότητα όμως αυτά τα φαινόμενα συνέβαιναν από μια βροντόφωνη και ταραχοποιό μειοψηφία. Ο μέσος φοιτητής διάβαζε βιβλία για τα μαθήματα του, αρεσκόνταν να αληλεπιδρά με το σύμπαν των ιδεών, να μαθαίνει και να προβληματίζεται, να κάνει σοβαρούς διαλόγους για πρακτικά αλλά και ιδεολογικά θέματα και να βγάζει συμπεράσματα τόσο για τον ίδιο όσο και για την κοινωνία που ζει με στόχο την καλυτέρευση της. Κάτι που όσοι επιθυμούν την μεταφορά του τμήματος λογιστικής και χρηματοοικονομικής από την Πρέβεζα θα στερήσουν από τις νέες και νέους συμπατριώτες μας.
Η Παιδεία ως παράγοντας για την ενασχόληση με τα κοινά
Στην πορεία των χρόνων πολλές φορές έχω διαβάσει άρθρα που ασχολούνται με την έλλειψη ενασχόλησης ή και την αποστροφή των νέων ως προς την πολιτική. Κάτι που όλοι αναφέρουν και το θεωρώ και εγώ πολύ σημαντικό εντοπίζεται δε σε εκείνη την φράση που μας έλεγαν οι καθηγητές στο γυμνάσιο και το λύκειο σε σχετικές συζητήσεις εν ώρα μαθήματος : “Είναι θέμα παιδείας”. Είναι αληθές και ορθό, είναι θέμα παιδείας.
Πιο συγκεκριμένα είναι θέμα κριτικής σκέψης και ικανότητας ενός ανθρώπου να κάνει διάλογο. Με τα νέα νομοσχέδια του υπουργείου Παιδείας και την ενίσχυση της κριτικής σκέψης στα σχολεία ευελπιστώ να δούμε σταδιακά μεγαλύτερη ενασχόληση των νέων με τα κοινά.
Το θέμα της παιδείας δεν είναι μόνο θέμα οικογενειακό και δεν είναι υποχρέωση μόνο του γονέα να μάθει στο παιδί του ότι το να ασχολείται με την πολιτική αποτελεί υποχρέωση και προνόμιο. Γιατί ; Γιατί ο γονέας δεν είναι απαραίτητο να το έχει διδαχθεί, μπορεί το μορφωτικό του επίπεδο να μην επαρκεί στις απαιτήσεις της εποχής και επομένως η μόρφωση ενός ανθρώπου και η ένταξη του στους ενεργούς πολίτες είναι σε μεγάλο βαθμό ευθύνη και της πολιτείας.
Η έννοια του κοινού συμφέροντος
Ένα άλλο σημαντικό θέμα που θα έπρεπε να διδάσκεται μέσω της παιδείας για την ενασχόληση οποιουδήποτε με τα κοινά είναι η έννοια του κοινού συμφέροντος. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι μας αφορά που καίγεται το σπίτι του γείτονα, μας αφορά γιατί αύριο αν δεν τον βοηθήσουμε θα είμαστε ολομόναχοι όταν θα καίγεται το δικό μας. Η αλληλοβοήθεια και πρόοδος όλων δεν είναι μια αφελής ουτοπική φαντασίωση, έχει να κάνει με την δικιά μας προσωπική επιβίωση αλλά και με το προσωπικό μας συμφέρον. Όπου το προσωπικό συμφέρον αναμειγνύεται με το κοινό συμφέρον βλέπουμε ανθρώπους να προοδεύουν, από την άλλη οι ατομιστικές δράσεις εις βάρος του κοινωνικού συνόλου όσο επικερδής και να είναι προσωρινά εν τέλει φέρνουν μεγάλη ζημία. Ένα λυπηρό και μεγάλο παράδειγμα αυτής της θέσης είναι ο δανεισμός της Ελλάδας. Εξυπηρετούσε εξ ολοκλήρου μόνο το συμφέρον του τότε κυβερνώντος κόμματος που παρουσίαζε μια εσφαλμένη εικόνα ανάπτυξης. Μετέπειτα εκείνο το κόμμα ήταν το πρώτο που καταστράφηκε τόσο οικονομικά, πολιτικά όσο και κοινωνικά.
Στερεότυπα για την πολιτική
Μια καραμέλα του καιρού μας είναι πως όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι. Σε όλα τα λειτουργήματα και επαγγέλματα υπάρχουν καλοί και κακοί επαγγελματίες. Υπάρχουν καλοί και κακοί, ως προς το επάγγελμα τους, δάσκαλοι, καλοί και κακοί γιατροί, καλοί και κακοί αστυνομικοί και εξίσου καλοί και κακοί πολιτικοί. Όπως ο επαγγελματισμός και η εξαιρετική δουλειά ενός δεν χαρακτηρίζει όλο τον χώρο ως ενάρετο έτσι και η διαφθορά του ενός δεν κάνει όλους τους πολιτικούς διεφθαρμένους και λαμόγια.
Ένα άλλο συνηθισμένο κλισέ είναι πως όλα ελέγχονται από αλλού και μια ψήφος δεν μετράει. Ίσως είνα ένα από τα βαρίδια που η ελληνική αστική δημοκρατία κουβαλάει από την αρχή της ανεξαρτησίας της πατρίδας μας τότε που η αντιβασιλεία και ο Όθωνας ήρθαν στην εξουσία ή ακόμα και από την εποχή της οθωμανική κυριαρχίας που το κέντρο αποφάσεων ήταν στην Υψηλή πύλη της Κωνσταντινούπολης μακρινό και άγνωστο από την ελληνική τοπική κοινωνία. Μερικές φορές αυτή η πεποίθηση αγγίζει και τις θεωρίες συνωμοσίας περί αόρατων οργανώσεων που μυστικά κάνουν κουμάντο στην ζωή μας. Η Ελλάδα όμως είναι ανεξάρτητη και δημοκρατική. Εμείς οι πολίτες εκλέγουμε τους αντιπροσώπους μας στην ελληνική βουλή, ανθρώπους που βγήκαν από την δικιά μας κοινωνία και μεγαλώνουν μαζί μας.
Τώρα και Αύριο
Οι σημερινές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην Παιδεία αποτελούν την βάση για ένα καλύτερο μέλλον. Ένα μέλλον στο οποίο όλο και περισσότεροι νέοι θα ασχολούνται με τα κοινά. Η τοποθέτηση της κριτικής σκέψης στο επίκεντρο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και η είσοδος πανεπιστημιακής αστυνομίας στην τριτοβάθμια είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία η νεολαία μπορεί να ασχοληθεί με την πολιτική. Γιατί η κριτική σκέψη και η ασφάλεια είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ενασχόληση και την εκμάθηση της πολιτικής. Οι νέοι λοιπόν θα έχουν τόσο τα κατάλληλα γνωστικά εργαλεία όσο και τον κατάλληλο χώρο για να μάθουν και να ασχοληθούν σε ένα πρώιμο επίπεδο με τα κοινά από νεαρή ηλικία.
Εφόσον λοιπόν αυτές οι συνθήκες ευοδώσουν τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με το τωρινό πολιτικό σύστημα που οφείλει και αυτό να προσαρμοστεί στις ανάγκες μιας νέας πραγματικότητας και να μιλάει με ευθύτητα, απλότητα και ειλικρίνεια. Άλλωστε αυτά επιθυμεί μια γενιά που περνάει την μεγαλύτερη οικονομική και υγειονομική κρίση των τελευταίων χρόνων. Ήδη έχουμε δει ότι η κυβέρνηση πράττει τα εν λόγω και για αυτό έχει ευρύ σεβασμό στην κοινωνία.
Καταλήγοντας λοιπόν γνωρίζω πως για να ασχοληθούν οι νέοι με την πολιτική χρειάζεται επιμονή στις τωρινές σωστές κινήσεις και παραπάνω αγώνας. Σας αποχαιρετώ λοιπόν με το προοίμιο του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Χάρτη για τη Συμμετοχή των Νέων στην Τοπική και Περιφερειακή Ζωή χρονολογημένο το 2015 που μας δείχνει τι πράξαμε ορθά ως κοινωνία και προς τα που πρέπει να κινηθούμε στο μέλλον.
«Η ενεργός συμμετοχή των νέων στις αποφάσεις και τις ενέργειες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι ουσιώδους σημασίας αν πρόκειται να κτίσουμε πιο δημοκρατικές, συμμετοχικές και ευημερούσες κοινωνίες. Η συμμετοχή στη δημοκρατική ζωή κάθε κοινότητας είναι κάτι παραπάνω από το εκλέγειν ή το εκλέγεσθαι, παρόλο που και αυτά είναι σημαντικά στοιχεία. Η συμμετοχή και η ιδιότητα του ενεργού πολίτη κοινά αφορά το να έχεις το δικαίωμα, τα μέσα, το χώρο και την ευκαιρία και όπου χρειάζεται την υποστήριξη για να συμμετέχεις και να επηρεάζεις τις αποφάσεις και να συμμετέχεις σε ενέργειες και δραστηριότητες ώστε να συνεισφέρεις στην οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας».
*Ο Αναστάσιος Μπάλκος είναι πτυχιούχος της Θεολογικής σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών Θρησκειολογίας στην ίδια σχολή με ειδίκευση στην Ιστορία των Θρησκειών. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών “Πολιτική και Διαδίκτυο” του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από 16/11/2020 είναι υποψήφιος Διδάκτορας στην Θεολογική Σχολή Αθηνών. Επί σειρά ετών μέχρι και σήμερα διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Μεταπτυχιακών φοιτητών και Υποψηφίων διδακτόρων του τμημάτος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας υπηρετώντας στις θέσεις του ταμία, γραμματέα, αναπληρωτή Προέδρου και Προέδρου(2021-2022). Με αυτές τις ιδιότητες συμμετείχε στην διοργάνωση πολλών ακαδημαϊκών συνεδρίων.
Ασχολείται με τα κοινά από νεαρή ηλικία όντας μέλος της ΟΝΝΕΔ και της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ από το 2012 υπηρετώντας την πολιτική νεολαία και την φοιτητική παράταξη από διάφορες θέσεις. Από το 2019 είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου της ΟΝΝΕΔ, υπεύθυνος του τομέα επαγγελματικής εκπαίδευσης. Από το 2021 είναι υπεύθυνος του τομέα Κινητοποίησης Ετεροδημοτών στην Διοικούσα Επιτροπή Εκλογικής Περιφέρειας Πρέβεζας της Νέας Δημοκρατίας.
